Tek kişilik fabrika

Haftanın koşuşturmacası içinde bu hafta yayımlanan yazıları kaçıranlar için kısa bir özet yapmak istedim.

• Malzeme mühendisliği ile programcılığı nasıl birleştirebilirim?
• İklim krizi bana bir kariyer fırsatı sunabilir mi?
• Diplomaya hala gerek var mı?
• Lisans eğitimi sırasında uzmanlaşmalı mıyım?
• Gelecekte plastik malzemelere yer var mı?

Hafta içi yayımlanan yazılardan haberdar olmak için e-posta aboneliği yaptırabilirsiniz.

---

Tek kişilik fabrika

Bir fabrikada yapılan işi tek bir kişinin yapabilmesi mümkün değil. İşin başında tek bir kişi olsa da, başkalarının da çalışması bir ürünün üretilebilmesini mümkün kılar. Bu açıdan bakınca, tek bir kişi yerine birçok kişinin emek vermesinin bir kaldıraç etkisi yaratığını görürüz: Tek kişinin kaldıramayacağı yükü bir grup kaldırabilir.

Tek kişinin kapasitesini aşan büyük işler için sanayi yıllar boyunca işgücünü bir kaldıraç olarak kullandı. Sonra farklı kaldıraçlar keşfetti: Önce insan gücünü buhar makinesiyle değiştirdi (endüstri 1.0). Sonra montaj hatları kurup, buhar makinesinin yerine de elektrikli motorlar koydu (endüstri 2.0). Ardından işin içine PLC’ler ve robotlar girdi: Otomasyonu keşfetti (endüstri 3.0). Son olarak da birbiriyle iletişim halinde çalışan sistemler tasarladı, karanlık fabrikalar yarattı (endüstri 4.0).

Kaldıraç etkisini anlamak çok önemli. Kaldıraçlarla neler yapılabileceğini görmek de öyle.

İşgücü, robotlar ve otomasyon birer kaldıraç görevi görüyorlar. Ama mesela podcast teknolojisi de bir kaldıraç değil mi? Tek bir kişiye anlatmak yerine yüzlerce, binlerce kişiye anlatmanızı sağlayan bu teknoloji de aslında bir kaldıraç etkisi yaratıyor. Benzer şekilde YouTube, okuduğunuz bu blog, internet tarayıcınızdan çalışan kod, bunlar da birer kaldıraç. Aynı anda yüzlerce, binlerce evde olmanızı sağlayan, sayısız insana elindeki telefon ekranından bir şeyler anlatmanızı sağlayan kaldıraçlar.

Yakın tarih boyunca fabrikalara güç veren ve büyüten şeyin adını sermaye değil de, çeşitli kaldıraçlar olarak tarif edersek, farklı türde daha birçok kaldıracın aslında bizim de elimizin altında olduğu, bu kaldıraçları kullanarak bizim de bir şeyler yapmaya başlayabileceğimiz farkındalığına uyanabiliriz. Bundan sonrası size kalmış.

Herkese iyi Pazarlar.