Eşdeğer gerilim ve gerinim

Bu konu başlığından sonra akma başlangıcını tahmin etmemizi sağlayan kriterlere son verip, akma sürecinin kendisine odaklanacağız. Kavraması daha kolay olması nedeniyle, akma sürecini yine tek eksenli çekme testi üzerinden açıklayacağız. Bu nedenle, konuya daha kolay bir geçiş yapabilmek adına, öncelikle çok eksenli gerilim durumu ile tek eksenli çekme testi arasında nasıl bir köprü kurabileceğimize bakalım.


mühendishane video
Not: Bu içeriği genişletilmiş haliyle video olarak da izleyebilirsiniz. Dersler başlığı altındaki Malzemelerin Mekanik Davranışları video listesine göz atmak için resme tıklayın.


Çok eksenli gerilim durumlarında, gerilim ve gerinim ilişkisi oldukça karmaşık bir hal alabiliyor. Pratik açıdan baktığımızda, tek eksenli çekme testinde elde ettiğimiz gerilim-gerinim eğrisi gibi yalın gösterimlerin bizim için çok daha kullanışlı olduğunu görüyoruz. Bu amaçla, bir cismin maruz kaldığı çok eksenli gerilim durumunu bir gerilim-gerinim (σ – ε) eğrisi üzerine taşıyabilmek için eşdeğer gerilim (İngilizce: effective stress) ve eşdeğer gerinim (İngilizce: effective strain) ifadelerinden faydalanıyoruz. Eşdeğer gerilim ve eşdeğer gerinimi, aşağıda gösterildiği gibi, σ ve ε terimlerinin üzerine bir çizgi ekleyerek belirtiyoruz.

Eşdeğer gerilim:

me116

Eşdeğer gerinim:

İlerleyen konularda akma sürecini yine mekanik açıdan ele alarak anlatmaya devam edeceğiz. Akmanın mümkün olmasını sağlayan atom düzeyindeki işleyişlerden ise, dislokasyonlar başlığı altında bahsedeceğiz.


Devamı: